I. ĐẶC TÍNH SINH THÁI
-
Tên khoa học: Averrhoa carambola
– Cây khế ngọt thân gỗ, lá kép dài, hoa khế màu hồng mọc thành chùm. Cây khế có nhiều cành, cao. Quả khế có 5 múi có hình ngôi sao, giòn, vị ngọt. Khi còn non màu xanh, khi chín ngả sang màu vàng. Thu hoạch sau thời gian Khoảng 100 ngày sau khi ra hoa.
– Được trồng phần lớn ở các nước nhiệt đới.
– Cây khế là loài cây thân gỗ nhỏ cao khoảng 3-5m, có cây cao đến 7m; thân cây non màu xanh, có nhiều lông ngắn màu trắng. Khi cây già vỏ thân màu nâu đỏ, có nhiều nốt sần và có ít lông như thân non. Cây khế có rất nhiều cành nhánh.
– Cây khế có lá kép lông chim 1 lần lẻ với 7-11 lá phụ, lá kép dài đến 50 cm. Các lá chét mọc cách, so le nhau, lá to dần từ dưới lên trên. Lá có hình bầu dục 2 đầu nhọn, phiến hơi lệch, bìa nguyên, dài 8-8,5cm, rộng 3-3,5cm, mặt trên màu xanh đậm hơn mặt dưới. Gân lá có hình lông chim với nhiều gân phụ. Cuống lá chính dài 2-3 cm, có hình đa giác, màu xanh, gốc cuống phình to có tiết diện hình bầu dục và có màu đỏ. Trên lá có nhiều lông.
II . Kỹ thuật trồng cây khế ngọt :
-
Chọn giống: Ưu tiên giống khế ngọt có nguồn gốc rõ ràng, khỏe mạnh, không sâu bệnh.
-
Thời vụ trồng: Vụ xuân (tháng 2–3) hoặc vụ thu (tháng 8–10).
-
Chuẩn bị đất và hố trồng:
-
Đất trồng: Ưu tiên đất tốt, giàu mùn, có khả năng thoát nước tốt.
-
Kích thước hố: 0,6×0,6×0,6 m; nếu đất xấu, kích thước hố là 1,0×1,0×0,8 m.
-
Khoảng cách trồng: 5×6 m hoặc 5×5 m tùy theo điều kiện đất đai.
-
-
Trồng cây:
-
Cắm cọc vào giữa hố để giữ cây.
-
Đặt bầu cây giống vào hố, lấp đất xung quanh và nén nhẹ.
-
Buộc cây vào cọc để tránh lay gốc khi có gió bão.
-
Tưới nước nhẹ để giữ độ ẩm trong đất khoảng 60–80%
-
III. Chăm sóc cây khế ngọt :
-
Tưới nước: Cung cấp đủ nước cho cây, đặc biệt trong mùa khô và khi quả đang lớn.
-
Bón phân:
-
Phân chuồng: Bón 20–30 kg/gốc sau mỗi đợt thu hoạch.
-
Phân NPK:
-
Khi cây còn nhỏ: 400–500 g/gốc (tỷ lệ 10:12:7 hoặc 16:16:8).
-
Khi cây bắt đầu cho quả: 500–800 g/gốc (tỷ lệ 15:15:15).
-
Cây lớn cho nhiều quả: 3–4 kg/gốc, chia làm 3–4 lần bón trong năm, cách nhau 3–4 tháng.
-
-
-
Tỉa cành:
-
Loại bỏ cành già, cành mọc chen chúc, cành sâu bệnh và cành yếu để cây thông thoáng.
-
Thời gian tỉa cành thích hợp là sau vụ thu hoạch và trước khi ra hoa.
-
Chú ý tạo tán sao cho có khung tán rộng, cành phân bố đều trong tán để tránh ánh nắng trực tiếp chiếu vào thân cây, giúp bảo vệ vỏ cây khỏi nứt nẻ.
-
IV. Phòng trừ sâu bệnh :
-
Sâu non (thuộc bộ cánh phấn) và ruồi đục trái: Gây hại cả hoa và trái non.
-
Có thể sử dụng thuốc trừ sâu tự chế để phòng trừ.
-
-
Sâu đục vỏ, đục thân: Có thể ngăn ngừa bằng cách quét nước vôi bão hòa vào gốc cây vào mùa khô.
-
Vệ sinh vườn: Quét dọn lá rụng, trái rụng và đưa ra khỏi vườn để giảm nguồn bệnh
V . Thu hoạch và bảo quản :
-
Thời gian thu hoạch: Khoảng 100 ngày sau khi ra hoa.
-
Đặc điểm chín: Quả khế không chín thêm sau khi thu hoạch, do đó không nên hái khi quả còn quá xanh.
-
Phương pháp thu hoạch: Dùng tay hái hoặc sử dụng dụng cụ chuyên dụng để thu hoạch quả từ trên cao.
-
Bảo quản: Để bảo quản quả khế được lâu, có thể bao bọc quả bằng túi xốp trước khi vận chuyển.